Nhân dịp năm mới Quý Tỵ, báo Dân trí có cuộc trao đổi với Giáo sư Tiến sỹ Phạm Vũ Luận - Bộ trưởng Bộ GD-ĐT về công việc đã triển khai trong năm 2012 và dự kiến những bước đi trong năm 2013 của ngành.
Trước hết xin cảm ơn Bộ trưởng đã dành thời gian để
cùng trao đổi với báo Dân trí xung quanh một số vấn đề giáo dục mà xã
hội đang đặc biệt quan tâm. Thưa Bộ trưởng, vào những ngày cuối năm
2012, Bộ GD-ĐT đã có những động thái rất quyết liệt để chấn chỉnh công
tác đào tạo. Qua đó, cũng có ý kiến cho rằng Bộ trưởng đã có những thay
đổi trong công tác quản lý so với thời gian đầu?
Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Tôi vẫn như xưa, không
có gì thay đổi: Với những việc không thuộc về nguyên tắc, không phải là
bản chất cốt lõi và có thể nhân nhượng, bỏ qua được thì tôi cho qua ngay
một cách nhẹ nhàng. Còn những gì thuộc về nguyên tắc và bản chất của
vấn đề thì tất cả mọi người, trong đó có tôi, phải thực hiện nghiêm túc,
không thể tùy tiện hay xuê xoa được.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận.
Tôi đồng ý với nhận xét cho rằng những quyết định của Bộ
thời gian gần đây mạnh mẽ hơn. Đó là kết quả của việc học tập, quán
triệt và thực hiện các Nghị quyết của Đảng và Quốc hội, là kết tinh trí
tuệ của tập thể chuyên gia và cán bộ quản lý trong ngành và tiếp thu ý
kiến đóng góp của nhân dân. Chúng tôi đã tổ chức kiểm điểm rất sâu sắc
và nghiêm túc về trách nhiệm của tập thể và cá nhân Ban Cán sự Đảng Bộ
cũng như trách nhiệm của các vụ, cục. Trên cơ sở thống nhất về tư tưởng,
với sự quyết tâm cao, chúng tôi phải hành động. Cần nói thêm là những
quyết định mới ban hành trong mấy tháng qua cũng nằm trong chương trình
hành động thực hiện Kết luận Hội nghị TW 6 của Đảng về giáo dục đào tạo.
Mặc dù ngành giáo dục vẫn còn khuyết điểm nhưng năm
2012 chúng ta đã thấy có những sự thay đổi tích cực. Điều quan trọng là
những chuyển biến này tạo một niềm tin nhất định đối với dư luận xã hội.
Trong năm 2012, Bộ trưởng cảm thấy mình tâm đắc nhất điều gì?
Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Điều tôi tâm đắc nhất là
những người làm giáo dục cảm nhận rất rõ rệt về sự quan tâm và ưu tiên
đầu tư của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Năm 2012, trong bối cảnh nền kinh
tế thế giới suy thoái mạnh, chúng ta gặp rất nhiều khó khăn, nhiều
ngành, nhiều địa phương phải cắt giảm ngân sách. Nhưng ngành giáo dục
vẫn được quan tâm ưu tiên và hầu như không bị cắt giảm. Càng trong khó
khăn, càng ở vùng sâu vùng xa, sự quan tâm và ưu tiên cho giáo dục càng
rõ rệt. Đây là một trong những nhân tố quyết định giữ vững được các
thành quả nền giáo dục của chúng ta.
Điều tâm đắc thứ hai của tôi là thành tựu của giáo dục
đỉnh cao. Như các bạn đã biết, năm nay chúng ta có 31 lượt học sinh dự
các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế, thì tất cả đều đoạt giải. Điều
đặc biệt là lần đầu tiên có em học ở trường THPT vùng cao giành được Huy
chương vàng môn Vật lý. Tôi muốn nói mấy ý nằm phía sau kết quả này.
Trước hết, đó là kết quả cố gắng của thầy và trò các nhà
trường. Đồng thời, thành công này cũng liên quan đến việc thay đổi chủ
trương của Bộ GD-ĐT. Chúng tôi đã thay đổi nội dung, hình thức, phương
thức thi học sinh giỏi quốc gia theo chuẩn quốc tế, tách bạch công tác
quản lý nhà nước với công tác chuyên môn, giao các hội khoa học (như Hội
Toán học, Hội Vật lý…) và các nhà giáo giỏi có uy tín tổ chức việc ra
đề thi, tuyển chọn và bồi dưỡng đội tuyển quốc gia.
Không chỉ thành công trong các kì thi Olympic quốc tế
truyền thống, chúng ta còn đạt được kết quả cao ở một sân chơi mới là
cuộc thi học sinh thế giới về nghiên cứu khoa học kỹ thuật (Intel ISEF).
Sự kiện 3 học sinh THPT Việt Nam đạt giải Nhất tại
cuộc thi này khẳng định sự chỉ đạo đúng hướng của Bộ trong việc thiết
lập mối liên hệ giữa giáo dục phổ thông với giáo dục đại học và công tác
nghiên cứu khoa học.
Điểm tâm đắc thứ ba là sự thay đổi trong công tác quản
lý, rõ nhất là đối với quản lý giáo dục đại học. Trong năm 2012, chúng
tôi đã đẩy mạnh giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các trường
đại học, cao đẳng nhằm phát huy tối đa năng lực, tính chủ động, sáng tạo
của các nhà trường. Đồng thời, công tác thanh tra kiểm tra của Bộ và
chính quyền địa phương đối với việc chấp hành pháp luật trong giáo dục
đào tạo cũng mạnh mẽ, chặt chẽ va đồng bộ hơn, xử lý cũng nghiêm hơn.
Song hành với những thành công, chắc hẳn cũng có những điều mà Bộ trưởng cảm thấy trăn trở. Vậy những điều đó là gì?
Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Trăn trở của tôi thì
nhiều. Hiện nay, trăn trở lớn nhất của tôi là những yếu kém, bất cập và
tiêu cực của giáo dục vẫn còn. Những chuyển biến của ngành nhất là về
chất lượng đã có nhưng chưa đồng đều và chưa mạnh mẽ. Lòng tự trọng, tự
hào của một bộ phận thầy giáo và cán bộ quản lý giáo dục vẫn chưa được
phát huy.
Chúng ta đang bàn đến đổi mới giáo dục sau năm 2015.
Tuy nhiên việc đổi mới được hay không thì yếu tố con người vẫn phải được
ưu tiên hàng đầu. Trong những năm qua mặc dù đã có những chính sách
tích cực của ngành nhưng dường như vấn đề lương của giáo viên vẫn chưa
có lời giải?
Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Tôi đồng ý với quan điểm
con người là yếu tố quyết định. Đối với giáo dục thì yếu tố này là đặc
biệt quan trọng. Để nâng cao chất lượng nhà giáo cần thì cần phải làm
nhiều việc, trong đó có cả công tác bồi dưỡng về chính trị tư tưởng, đạo
đức lối sống, nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng sư phạm, đảm bảo
đời sống vật chất và những tôn vinh giá trị tinh thần đối với họ. Muốn
làm được việc này, cần có nhiều giải pháp đồng bộ. Bộ GD-ĐT đã ban hành
chuẩn nghề nghiệp đối với giáo viên và hiệu trưởng, tiếp tục duy trì
những cuộc vận động nhằm kêu gọi các nhà giáo là tấm gương về đạo đức,
tự học và sáng tạo. Trong năm 2013, Bộ GD-ĐT sẽ tiếp tục đổi mới nội
dung, phương thức đào tạo, bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lý giáo
dục, chỉ đạo hai trường ĐH sư phạm trọng điểm rà soát chương trình đào
tạo để sản phẩm của các trường sư phạm có thể đáp ứng được yêu cầu mới.
Về chế độ tiền lương cho nhà giáo, Bộ GD-ĐT và Công đoàn
giáo dục Việt Nam đã có đề xuất, kiến nghị về vấn đề tiền lương và thu
nhập của nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Vấn đề này sẽ được xem
xét, xử lý trong tổng hòa các mối quan hệ và tương quan với các ngành
nghề khác. Hy vọng tới đây việc cải cách chế độ tiền lương sẽ có những
điều chỉnh mang tính lâu dài và căn bản .
Sau nhiều nỗ lực của Bộ GD-ĐT, Chính phủ đã đồng ý
cho nhà giáo được tiếp tục được hưởng phụ cấp thâm niên. Tuy nhiên vẫn
có những ý kiến cho rằng, việc cán bộ quản lý giáo dục không được hưởng
phụ cấp này là bất cập. Quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này?
Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Ngay sau khi chế độ phụ
cấp thâm niên cho nhà giáo được ban hành, Bộ GD-ĐT đã nhận được ý kiến
của nhiều tập thể và cá nhân về việc cán bộ quản lý giáo dục không được
hưởng phụ cấp thâm niên, trong khi phần lớn các đồng chí cán bộ quản lý
giáo dục đều là giáo viên xuất sắc, có cống hiến lâu năm được bổ nhiệm
và điều động lên.
Trên thực tế, vấn đề này đã được thảo luận, bàn bạc
trong Chính phủ nhưng chưa giải quyết được vì vướng các quy định của
luật công chức. Sau khi cân nhắc kỹ, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định
cho bảo lưu phụ cấp thâm niên trong 3 năm đối với các nhà giáo được điều
động lên làm công tác quản lý ở sở, phòng giáo dục và đào tạo. Hy vọng
rằng đề án cải cách tiền lương sắp tới sẽ khắc phục được bất cập này.
Hiện nay, còn một bất cập khác mà Bộ GD-ĐT đang nỗ lực
làm việc với các bộ, ban ngành để giải quyết là vấn đề phụ cấp thu hút
đối với giáo viên làm việc tại vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa trong 5
năm với tính toán rằng, sau 5 năm các thầy cô sẽ được luân chuyển về
tuyến sau. Nhưng trên thực tế, rất nhiều giáo viên sau 5 năm không thể
luân chuyển về vùng thuận lợi mà vẫn tiếp tục công tác ở vùng khó khăn,
nhưng không được hưởng phụ cấp thu hút. Bộ GD-ĐT đề nghị tiếp tục có phụ
cấp cho các nhà giáo này để tôn vinh họ, đồng thời khắc phục bất hợp lý
khi nhà giáo có thâm niên làm việc lâu năm ở vùng sâu vùng xa lại có
thu nhập thấp hơn nhà giáo vừa ra trường lên công tác ở cùng trường.
Xin cảm ơn Bộ trưởng. Chúc Bộ trưởng sang năm mới sức
khỏe và tiếp tục thành công với vai trò là người lái con đò giáo dục cả
nước.
Nguyễn Hùng (thực hiện)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét